Ατομική Συμβουλευτική

Αναβλητικότητα

Υπάρχουν πολλοί τρόποι να αποφύγει κανείς την επιτυχία και την εσωτερική γαλήνη. Ένας από αυτούς είναι η αναβλητικότητα. Αναβλητικότητα πρακτικά σημαίνει το να αποφεύγεις συστηματικά την πραγματοποίηση συγκεκριμένων καθημερινών στόχων. Συναισθηματικά, όμως αυτή η συμπεριφορά περιλαμβάνει έντονη ενοχή, άγχος καθώς και ένα αίσθημα ανεπάρκειας. Με άλλα λόγια, η αναβλητικότητα είναι ουσιαστικά ένας καλός τρόπος να σαμποτάρεις τον εαυτό σου.

Πως γίνεται κάποιος αναβλητικός;

Κάποτε ορισμένοι πίστευαν ότι οι αναβλητικοί τύποι ήταν στην πραγματικότητα καμουφλαρισμένοι τεμπέληδες. Ωστόσο, η επιστημονική έρευνα αποδεικνύει ότι αυτό δεν ισχύει καθόλου. Πολύ πιο σύνθετοι ψυχολογικοί παράγοντες, όπως η χαμηλή αυτοεκτίμηση ή ο φόβος αποτυχίας, μοιάζουν να είναι πιο καθοριστικοί στην δημιουργία μιας τέτοιας συμπεριφοράς.

Δεν γεννιέσαι αναβλητικός. Αυτός ο τρόπος χειρισμού της καθημερινότητας και της ζωής μαθαίνεται από πολύ μικρή ηλικία. Οι εξουσιαστικοί γονείς συχνά αυξάνουν τις πιθανότητες να διαμορφώσουν έναν αναβλητικό ενήλικο αφού σπάνια ενθαρρύνουν τις προσωπικές αποφάσεις του παιδιού και δεν του δημιουργούν τις συνθήκες για τον σχηματισμό προσωπικών κινήτρων και δράσης.

Τα «κόλπα» της αναβλητικότητας

Οι αναβλητικοί άνθρωποι συχνά ξεγελάνε τον εαυτό τους με εκλογικεύσεις (π.χ., «δουλεύω καλύτερα όταν τα αφήνω όλα την τελευταία στιγμή», «έχω καλύτερα αποτελέσματα όταν βρίσκομαι κάτω από πίεση», «η πίεση της τελευταίας στιγμής με κάνει πιο δημιουργικό»). Η πραγματικότητα όμως, είναι ότι ο στόχος τελικά δεν υλοποιείται και εκείνοι βιώνουν μια έντονη αγωνία και αυτολύπηση για αυτό.

Άλλες φορές οι αναβλητικοί μπορεί αν δραματοποιήσουν την δέσμευσή τους στον στόχο που έχουν θέσει, αλλά στην πραγματικότητα να μην κάνουν καμία ουσιαστική κίνηση για αυτόν. Για παράδειγμα, μπορεί να κουβαλήσουν στις διακοπές έναν τεράστιο όγκο χαρτιών της δουλειάς, να αγχωθούν για αυτά που έχουν να κάνουν, αλλά τελικά να μην αγγίξουν ούτε μια σελίδα από τα χαρτιά τους μέχρι το τέλος των διακοπών.

Η αναβλητικότητα βλάπτει σοβαρά την σωματική, αλλά και την συναισθηματική υγεία. Η χρόνια έκθεση μας στην ενοχή και το στρες που συνήθως συνοδεύει την αναβλητικότητα προκαλεί σταδιακή κατάρρευση του ανοσοποιητικού, γαστρεντερικά προβλήματα καθώς και αϋπνία. Επίσης, οι αναβλητικοί τύποι συχνά θυμώνουν τους γύρω τους αφού παραπονιούνται συχνά χωρίς να κάνουν κάτι για να επιλύσουν το πρόβλημα, απογοητεύουν ερωτικούς συντρόφους και συνεργάτες ή φορτώνουν τις ευθύνες τους σε άλλους.

Υπάρχουν λύσεις!

Αν είστε αναβλητικοί τύποι μπορείτε να παρέμβετε. Να με ποιον τρόπο:

  • Χωρίστε ρεαλιστικά τους στόχους σας σε μικρότερα βήματα αφήνοντας αρκετό χρόνο για δράση και ξεκούραση στο καθένα.
  • Δεσμευτείτε ότι θα ασχοληθείτε έστω λίγα λεπτά με την εργασία που αναβάλλετε χωρίς απαραίτητα να έχετε εκείνη τη στιγμή ιδιαίτερο εσωτερικό κίνητρο.
  • Ανταμείψτε τον εαυτό σας όταν ολοκληρώσετε κάποιον στόχο.
  • Αν έχετε κάτι να κάνετε κάντε το τώρα! Μην περιμένετε τις τέλειες συνθήκες για να δραστηριοποιηθείτε.
  • Μην ξεχνάτε ότι το ψυχικό βάρος της ενοχής του άγχους και της ανεπάρκειας που πάντα θα κουβαλάτε μέσα σας όταν αναβάλλετε θα είναι πολύ μεγαλύτερο από την στιγμιαία ανακούφιση που σας προσφέρει η αποφυγή του στόχου.