Ατομική Συμβουλευτική

Αυτοέλεγχος

Το να διατηρεί κανείς υπό έλεγχο τα διασπαστικά συναισθήματα και τις παρορμήσεις του.

Άτομα με αυτή την ικανότητα:

  • Χειρίζονται καλά τα παρορμητικά συναισθήματά τους.
  • Διατηρούν την ψυχραιμία τους, τη θετική στάση και την αταραξία τους ακόμα και σε δύσκολες στιγμές.
  • Σκέφτονται καθαρά και μένουν εστιασμένοι στο αντικείμενό τους υπό συνθήκες πίεσης.

Ο Μπιλ Γκέιτς είναι τσατισμένος. Τα μάτια του έχουν πεταχτεί απ’ τις κόγχες και τα γυαλιά του έχουν στραβώσει. Το πρόσωπό του είναι αναψοκοκκινισμένο και καθώς μιλά φτύνει…Βρίσκεται σε μια μικρή, γεμάτη κόσμο αίθουσα συνεδριάσεων στα γραφεία της Microsoft με 20 νεαρά στελέχη της εταιρείας καθισμένα γύρω από ένα στενόμακρο τραπέζι. Οι περισσότεροι κοιτάζουν τον πρόεδρό τους με καθαρό φόβο, εάν και εφόσον τολμήσουν να στρέψουν το βλέμμα τους προς το μέρος του. Ενώ ο Γκέιτς συνεχίζει τον εξάψαλμό του, οι άτυχοι προγραμματιστές στριφογυρίζουν αμήχανα στις θέσεις τους και τραυλίζουν, προσπαθώντας να τον πείσουν ή τουλάχιστον να τον καθησυχάσουν. Μάταια. Κανείς δε φαίνεται να είναι σε θέση να τα καταφέρει, εκτός από μια μικρόσωμη Κινεζοαμερικάνα με γλυκιά φωνή, η οποία μοιάζει να είναι το μοναδικό άτομο μέσα στην αίθουσα που δεν επηρεάζεται από το θυμό του. Τον κοιτάζει στα μάτια ενώ όλοι οι υπόλοιποι αποφεύγουν την οπτική επαφή.

Διακόπτει δύο φορές τον εξάψαλμό του για να του μιλήσει με ήπιο τόνο. Την πρώτη φορά τα λόγια της μοιάζουν να τον ηρεμούν λίγο πριν ξαναρχίσει να ουρλιάζει. Τη δεύτερη φορά την ακούει σιωπηλός έχοντας το σκεπτικό του βλέμμα στραμμένο προς το τραπέζι. Έπειτα, ξαφνικά, ο θυμός του εξατμίζεται  και της λέει: Εντάξει, αυτό μου φαίνεται καλό. Προχώρα. Με τα λόγια αυτά δίνει τέλος στη συνεδρίαση.

(Fred Moody, Wonder Women in the Rude Boy’s Paradise, Fast Company, Ιούνιος / Ιούλιος 1996).

Αυτό που του είπε η γυναίκα δεν ήταν πολύ διαφορετικό απ’όσα του έλεγαν οι υπόλοιποι. Ωστόσο, η έλλειψη πανικού που εκείνη επέδειξε της έδωσε τη δυνατότητα να το διατυπώσει καλύτερα και να σκεφτεί πιο καθαρά, αντί να παρασυρθεί από το άγχος. Ο τρόπος της αποτελούσε σαφώς μέρος του μηνύματος της, στέλνοντας το σήμα ότι ο εξάψαλμος δεν την πρόσβαλε, ότι θα τον δεχόταν χωρίς να κλονιστεί και ότι δεν υπήρχε πραγματικός λόγος για να είναι ο άλλος τόσο εκνευρισμένος.

Η δεξιότητα αυτή είναι, κατά μια έννοια, σχεδόν αόρατη. Η αυτοκυριαρχία εκδηλώνεται σε μεγάλο βαθμό από την απουσία φανερών συναισθηματικών εκρήξεων. Δείγματά της είναι η διατήρηση της ψυχραιμίας υπό συνθήκες στρες ή η αντιμετώπιση ενός επιθετικού ατόμου χωρίς διάθεση ανταπόδοσης. Ένα άλλο καθημερινό παράδειγμα έχει να κάνει με την διαχείριση του χρόνου: η τήρηση ενός καθημερινού χρονοδιαγράμματος απαιτεί αυτοέλεγχο, αν αν θέλουμε να αντισταθούμε σε κάτι που, ενώ φαινομενικά δείχνει επείγον, στην ουσία είναι ασήμαντο, ή στον πειρασμό χρονοβόρων ευχάριστων πραγμάτων ή αντιπερισπασμών.

Η μέγιστη πράξη προσωπικής ευθύνης είναι ο έλεγχος της δικής μας ψυχικής κατάστασης. Η διάθεση ασκεί μεγάλη δύναμη στη σκέψη, τη μνήμη και την αντίληψη. Όταν είμαστε θυμωμένοι, θυμόμαστε πολύ πιο εύκολα εκείνα τα περιστατικά που δίνουν τροφή στην οργή μας, οι σκέψεις μας εστιάζονται μόνο στο αντικείμενο του θυμού μας και η ευερεθιστότητα μπορεί να διαστρεβλώνει τον τρόπο με τον οποίο βλέπουμε τα πράγματα, ώστε ένα κατά τα άλλα αθώο σχόλιο τώρα να μας φαίνεται επιθετικό. Η αρχή διατήρησης της ψυχραιμίας παρά τις προκλήσεις ισχύει για όλους όσους αντιμετωπίζουν συχνά αντιπαθητικούς ή εκνευρισμένους ανθρώπους στην εργασία τους. Αυτοί που έχουν διακεκριμένες επιδόσεις καταφέρνουν να εξισορροπούν την ορμή, τη φιλοδοξία και την αυτοπεποίθησή τους με τον αυτοέλεγχο, τιθασεύοντας τις προσωπικές τους ανάγκες χάριν των στόχων της εργασίας.